Kim Văn Tinh's blog: Chuyện của người mẫu nude

Chuyện của người mẫu nude

Chị bước tới chiếc ghế đặt giữa phòng, lặng lẽ cởi váy, ngồi hơi khép chân, hai tay đan vào nhau qua đầu... Đối diện với cơ thể không chút che đậy ấy là chừng hơn chục sinh viên, cả nam lẫn nữ, đang lấp ló sau những giá vẽ.

Sau gần 20 năm trong nghề, chị Mai - một người mẫu khỏa thân - mới thản nhiên được đến thế trong công việc thường ngày của mình.

Mai là một trong những người kiếm sống bằng nghề làm mẫu nude cho sinh viên mỹ thuật - một nghề mà theo lời chị là "không làm gì sai trái nhưng chưa bao giờ dám thú thật với người thân". Năm nay, chị ngoài 50 tuổi và đã có gần 20 năm làm mẫu vẽ. Đi bộ đội về, không kiếm được việc làm thích hợp, chị đến với nghề nhờ sự giới thiệu của một người giảng dạy trong trường mỹ thuật.

Không cần một dáng người quá chuẩn hay gương mặt đẹp, thử thách lớn nhất của Mai và các đồng nghiệp là dám cởi xiêm y trước hàng chục cặp mắt và vượt qua được những dị nghị của người đời.

Thế nhưng, dù đã được đảm bảo không lộ tên thật, trong câu chuyện với phóng viên, những người mẫu nude vẫn dặt dè, lắm lúc thoái thác bằng ánh mắt nghi ngại, đề phòng. Chị Mai giải thích: "Mẫu chúng tôi hầu hết đều đã có gia đình, nhưng thường phải giấu chồng, giấu con. Chẳng có ông chồng nào chịu để vợ khoe thân trước mặt người khác, dù biết mười mươi là chúng tôi không làm gì bậy bạ. Nếu ai đó có chồng hay người thân biết được, chắc cũng vì bất đắc dĩ mà ‘bị lộ’ thôi".

Mẫu nude và những bức tranh đang dần hình thành. Ảnh: M.V.

Quế là một trong những mẫu nude rơi vào cảnh "giấu chồng không nổi". Khi đến phòng trọ nhỏ của chị trong một con ngõ sâu trên phố Nguyên Hồng (Hà Nội), Quế đang chuẩn bị hành lý để về quê. Chị người Hải Dương, vốn làm nghề thu mua đồng nát. Ra Hà Nội, chị thuê phòng ở chung với một người bạn khác, cũng là dân lao động. Quế rất ngạc nhiên khi thấy chị bạn quanh năm đi làm chỉ tay không ra khỏi nhà. Một thời gian, hai người thân thiết hơn, người bạn cùng phòng mới rủ Quế cùng làm mẫu nude như mình. Mới được ba tháng, Quế bị chồng phát hiện sau khi một sinh viên cùng làng, học trường mỹ thuật vô tình nhìn thấy chị đứng làm mẫu. Khi được hỏi: “Chồng chị phản ứng thế nào khi biết chuyện?”, Quế gay gắt, bằng chất giọng đặc trưng của quê mình: "Phản ứng cái gì? ‘Nàm’ mẫu ‘luy’ thì có gì là xấu?". Nhưng rồi chị hạ giọng: "Nói đi cũng phải nói lại. Người ta giàu, nói có gang có thép, nhà em nghèo, cũng có cái khó. Ông ấy lên tận đây, đến xem em làm việc hai hôm liền, hai bữa đó em không phải ‘cởi toàn bộ’, nên ông ấy bớt giận đi một chút. Đợt này hè, sinh viên nghỉ học, em về quê nhưng chắc không được lên làm nữa đâu".

Thăm dò ý kiến

Nếu người thân của bạn muốn làm mẫu nude, bạn sẽ...

	Kiên quyết phản đối.
	Không ngăn cấm nhưng cũng không khuyến khích.
	Không vấn đề gì, đó là một nghề kiếm sống.
	Rất ủng hộ, đây là công việc phục vụ nghệ thuật.

Cũng vì tâm lý tự ti nên mới có những chuyện cười ra nước mắt trong nghề làm mẫu nude. Mạnh Cường, sinh viên lớp A2, Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp, kể: "Trường em có một ông người mẫu, tầm tuổi trung niên. Bao giờ đi làm cũng sơ mi trắng cắm thùng, đeo cà vạt, xách ca táp, đi giày da bóng lộn. Hồi đầu, bọn em tưởng là thày giáo. Chắc phải có hoàn cảnh nhất định, người ta mới phải làm như thế".

Những người lớn tuổi, đặc biệt là các mẫu nam, thường có tâm thế bình thản hơn. Hơn 60 tuổi, nhưng ông Vĩnh mới chỉ làm mẫu vài ba năm nay. Ông kể: "Sá gì cô, tôi coi mấy đứa sinh viên như con cháu trong nhà. Ngày hè, mấy ông già chúng tôi còn trần truồng rủ nhau ra bãi sông Hồng tắm. Đứng làm mẫu thế này, vừa giúp được các cháu vẽ, vừa có đồng ra đồng vào chẳng hay sao". Ông đến với nghề mẫu cũng nhờ những câu chuyện phiếm của mấy người bạn từ dạo "tắm tiên".

Học viên vẽ nude trong một lớp cao học tại Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Ảnh: T.H.

Không chỉ điều tiếng dị nghị, nghề mẫu nude cũng có những đòi hỏi riêng. Ai trong nghề, sau khi đã chiến thắng tâm lý ngại ngùng đều từng trải qua trạng thái mỏi, lạnh và buồn ngủ.

Quế kể: "Hồi đầu, khi đã 'cởi tất', mỗi khi thấy sinh viên thầm thì hay nhỏ to cười với nhau là em lại nổi hết da gà. Dù thực sự, các em ấy chỉ trao đổi về hình vẽ và nói chuyện riêng chứ không bình luận gì về mình. Mỗi bận đi làm về, em nằm vật ra giường, không muốn cử động nữa vì toàn thân mỏi nhừ. Ngồi nguyên một tư thế trong suốt hàng giờ không phải là chuyện dễ dàng".

Vào mùa đông, việc để trần trụi da thịt giữa tiết trời lạnh giá là cực hình với người mẫu. Hiện nay, các trường đại học đã trang bị một hoặc hai lò sưởi cho mẫu, nhưng vẫn rét, vì theo lời chị Mai: "Có những tư thế, ví dụ như đứng, thì lò sưởi không thể ấm hết toàn thân được”. Nam Ngọc, sinh viên năm thứ ba Cao đẳng Mỹ thuật công nghiệp nói: "Có những hôm rét quá, em thấy cánh tay người mẫu phía bên lò sưởi thì ửng đỏ lên, còn bên kia không có lò sưởi thì tím tái lại".

Mùa đông lạnh, còn mùa hè thì buồn ngủ. Giữa không gian yên ắng, chỉ có tiếng cọ vẽ và đôi lời thì thầm nhỏ to của đám sinh viên, lại phải ngồi một chỗ, hạn chế cử động, những mẫu nude bị cơn buồn ngủ dụ dỗ mọi lúc. Hơn nữa, vào những ngày cao điểm, họ vừa làm mẫu cho các lò luyện thi vừa làm việc ở trường, nên thiếu ngủ do “chạy sô” là chuyện thường tình. Mạnh Cường kể: "Nhiều hôm, đang mải mê vẽ, lúc ngẩng lên thấy cô mẫu gật gật mấy cái. Tay đang vắt lên vai đã được thả tự do. Những lúc đó, mấy bạn nữ phải đến đánh thức cô dậy, sửa lại tư thế rồi vẽ tiếp".

Mùa đông, mẫu được trang bị một chiếc lò sưởi. Ảnh: M.C.

Ngoài khó khăn và định kiến, công sá cho việc cởi áo khoe cơ thể cũng là điều khiến nhiều người mẫu nude nản lòng. Hiện tại, mỗi mẫu được trả công khoảng 100.000 đồng cho một buổi (4 tiết, mỗi tiết 45 phút). Chị Mai nói: "Nếu như ngày nào cũng có việc, thì thu nhập như thế cũng là không nhỏ. Nhưng nhà trường đâu phải hôm nào cũng học đâu, hơn nữa, có phải mẫu nào cũng được yêu cầu 30 ngày một tháng đâu. Chúng tôi phải ‘đi ngồi’ tại các lò luyện thi nhưng vẫn không dư dả gì. Nhưng thời buổi khan hiếm công việc, cái nghề của mình 'mưa không tới mặt nắng không đến đầu', tôi nghĩ thế mà cố chịu".

Đại học Mỹ thuật hiện có khoảng 20 mẫu cả nam lẫn nữ. Giờ giấc làm việc của họ phụ thuộc vào sự sắp xếp của phòng Đào tạo hoặc theo yêu cầu của sinh viên. Tuy đòi hỏi đối với mẫu nude dành cho sinh viên học vẽ không quá khắt khe, nhưng cũng có những người ế việc dài dài. Mạnh Cường giải thích: “Mẫu không cần hình thể quá chuẩn, nhưng cũng có những người béo quá, chân tay tròn lẳn, rất khó lên bóng trong khi vẽ; hoặc có những người gầy quá, không có khối đẹp nên sinh viên rất khó thể hiện".

Mặc cảm, thu nhập hạn chế, người mẫu nude còn nơm nớp sợ bị phát tán ảnh thiếu vải lên mạng. Tất cả các trường mỹ thuật đều nghiêm cấm học sinh chụp ảnh mẫu trong quá trình học. Nhưng với những thiết bị hiện đại như máy ảnh số, điện thoại có chức năng chụp ảnh... nguy cơ luôn rình rập những người làm mẫu, nhất là nếu có sự tiếp tay của mạng Internet. Cách đây không lâu, tại một trường mỹ thuật, giảng viên đã tìm thấy ảnh mẫu bị vô ý vứt trên lớp học. Một số sinh viên do chưa kịp trả bài trên lớp nên đã lén chụp ảnh mẫu để về nhà vẽ tiếp. Họ in ảnh ra rồi bất cẩn đánh rơi. Chuyện chưa có gì nghiêm trọng nhưng lãnh đạo trường đã phải họp và thắt chặt kỷ luật hơn nhằm bảo vệ cho người mẫu.

Hà Linh

Ý kiến của bạn?

Theo dòng sự kiện:

Tái bản sách ảnh nude 'Xuân thì' (08/01/2008)

Triển lãm ảnh nude bị hoãn lần thứ hai (28/12/2007)

Phát hành sách ảnh nude của Thái Phiên (24/12/2007)

Spencer Tunick - nhà nhiếp ảnh mê chụp nude tập thể (16/12/2007)

Nghệ thuật nude đón đợi cảm nhận bình thường hoá (03/11/2007)

Xem tiếp

Các tin khác